အ နာ ဂတ္ က ေတာက္ ပေပ မယ့္ အာ မ ခံ ခ်က္ မ ရွိေသး

ကာနက္ဂ်ီ ႏိုင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေထာက္ပံ့ ကူညီမႈအဖြဲ႔ (Carnegie Endowment for International Peace) ၏ ေလ့လာေရးဆိုင္ရာ ဒုဥကၠဌျဖစ္သူ ေသာမတ္စ္ ကာ႐ိုသားစ္ (Thomas Carothers) သည္ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ ပြဲမတိုင္မွီကာလတြင္ ျမန္မာျပည္သို႔ အလည္အပတ္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ဧရာဝတီႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတြင္ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၏ အေရးပါမႈႏွင့္ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး အလားအလာမ်ားအေပၚ သူ၏အျမင္မ်ားကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ေသာမတ္စ္ ကာ႐ိုသားစ္ သည္ CEIP ၏ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအစီအစဥ္ ကို စတင္ တည္ေထာင္သူျဖစ္ၿပီး ထိုအစီအစဥ္တြင္ ညႊန္ၾကားေရးမႉးျဖစ္သည္။

ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံတကာမွ ႏိုင္ငံေရးအသြင္းကူးေျပာင္းမႈအေတြ႔အႀကံဳမ်ားအေပၚ အေျခခံ၍လည္း ျမန္မာျပည္အေျခအေနႏွင့္ အာဏာ႐ွင္အုပ္စိုးမႈမွ အသြင္ကူးေျပာင္းသြားေသာ အျခားႏိုင္ငံမ်ားအေျခအေနကို ႏိႈင္းယွဥ္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရာတြင္ ျမန္မာျပည္ႀကံဳေတြ႔ရမည့္ အဓိကစိန္ေခၚခ်က္ မ်ားကို မီးေမာင္းထိုးျပသကဲ့သို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိႏိုင္သည့္ အေနအထားကိုလည္း အက်ိဳးသင့္အေၾကာင္းသင့္ ရွင္းျပသည္။

ေသာမတ္စ္ ကာ႐ိုသားစ္ သည္ CEIP ၏ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအစီအစဥ္ (Democracy and Rule of Law Program) ကို စတင္ တည္ေထာင္သူျဖစ္ၿပီး ထိုအစီအစဥ္တြင္ ညႊန္ၾကားေရးမႉးအျဖစ္ေဆာင္႐ြက္လွ်က္ရွိသည္။

ေမး။     ။ ျမန္မာျပည္က ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအျဖစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းေနၿပီလား။

ေျဖ။ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲက ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္နည္းတဲ့ လႊတ္ေတာ္ေနရာေတြအတြက္ပဲ က်င္းပခဲ့တာဆိုေပမယ့္ ရာစု ႏွစ္ထက္ဝက္ေက်ာ္ၾကာေအာင္ အစိုးရကၾကိဳးကိုင္ထားတဲ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေတြ ဒါမွမဟုတ္လည္း တရားမဝင္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေတြကိုပဲ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုအတြက္ေတာ့ ဒီေ႐ြးေကာက္ပြဲဟာ ေ႐ွ႕ေျခလွမ္းႀကီး တလွမ္း ျဖစ္တယ္ဆိုတာ သံသယ႐ွိစရာမလိုပါဘူး။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD ႏိုင္ငံေရးထဲ ျပန္ေရာက္လာတာ၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအမ်ားအျပား လြတ္ ေျမာက္လာတာနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ၊ လႈပ္ရွားမႈေတြအတြက္ အေတာ္ေလး လမ္းပြင့္လာတာေတြကို ေထာက္ရင္ ျမန္မာျပည္မွာ အမ်ားစုက မခန္႔မွန္းခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအရပြင့္လင္းမႈ ထင္ထင္ရွားရွားရွိေနၿပီလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔လည္း စစ္တပ္ၾသဇာနဲ႔ တရားမဝင္ ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေတြေၾကာင့္ အာဏာရလာတယ္ ဆိုေပမယ့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုစိတ္ ရွိပံုေပၚပါတယ္။ က်ေနာ္ျမန္မာျပည္ကို အလည္သြားတဲ့အခါ ျမန္မာ ျပည္သူအမ်ားအျပားၾကားမွာရွိေနတဲ့ အားတက္သေရာျဖစ္ေနမႈကို မခံစားဘဲမေနႏိုင္ေအာင္ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ဒီအခိုက္အတန္႔ဟာျဖင့္ တိုင္းျပည္အတြက္တကယ့္အခ်ိန္ေကာင္းျဖစ္တယ္္၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္အတြင္းမွာ အမ်ား ေမွ်ာ္လင့္ရဲတယ္ဆို႐ံုေလးရွိခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အလမ္းျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အားတက္သေရာျဖစ္ေနမႈပါပဲ။

အေျခအေနေတြက အားတက္စရာပါ၊ ဒါေပမယ့္ ဒီျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈေတြဟာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိတဲ့ ဒီမိုကေရစီနည္းက် အသြင္ကူးေျပာင္းမႈရဲ႕ အဝင္ဝ အစမွာပဲ ရွိေနေသးတာျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္အာဏာကိုခ်ဳပ္ကိုင္ထားသူေတြ (ေရရွည္ အျမစ္တြယ္ေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီဆန္႔က်င္ေရး စစ္အုပ္စုနဲ႔ အာဏာရ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးပါတီ – USDP) က သူတို႔အာဏာအေဆာက္အအံုကို တစံုတရာ လက္လႊတ္ေပးတာမ်ိဳး မရွိေသးပါဘူး။ စစ္တပ္နဲ႔ USDP တို႔ရဲ႕ ေရရွည္အာဏာထိန္းခ်ဳပ္ထားမႈကို ပ်က္ျပယ္ေစဖို႔ မုခ်လိုအပ္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးဟာလည္း အခုမွ အေလးအနက္ထားၿပီး စတင္ေဆြးေႏြးရမယ့္ အေနအထားမွာပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ဒါ့ျပင္ အစိုးရထဲက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရးသမားေတြက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကိုဆန္႔က်င္တဲ့ အစိုးရထဲက အျခားသူေတြ၊ စစ္တပ္ထဲကသူေတြနဲ႔ယွဥ္ရင္ ဘယ္ေလာက္ထိအားရွိသလဲဆိုတာကလည္း အခုထိအေတာ္ေလး မေရမရာျဖစ္ေနဆဲပါ။

အစိုးရအေနနဲ႔ ေငြလဲႏႈန္းျပင္ဆင္သတ္မွတ္တာ၊ ဘဏ္စနစ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတာစတဲ့ အားတက္ဖြယ္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈတခ်ဳိ႕ကို ကမကထျပဳေဆာင္ရြက္ခဲ့ေပမယ့္ လက္ရွိအာဏာခ်ဳပ္ကိုင္ထားသူေတြရဲ႕ အာဏာအခ်က္အခ်ာ ေတြကို အကဲစမ္းမယ့္ အေျပာင္းအလဲေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ပါ့မလားဆိုတာကိုေတာ့ ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီလူေတြရဲ႕ စီးပြားေရးလုပ္နည္းကိုင္နည္းေတြက ခ႐ိုနီ အရင္းရွင္ဝါဒအယူအဆအေပၚ အေျခခံတာကိုး။

ဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးလမ္းပြင့္ေနၿပီလားဆိုရင္ ပြင့္ေနၿပီလို႔ေျပာခ်င္ပါတယ္။ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ေတြရွိေနၿပီလားဆိုရင္လည္း ရွိေနပံုရတယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။  ဒီမိုကေရနည္းက်အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ ရွိေနၿပီလား ဆိုရင္ေတာ့ ေျပာဖို႔အရမ္းေစာပါေသးတယ္။

ေမး။ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈကေန အသြင္ကူးေျပာင္းသြားတဲ့ အျခားႏိုင္ငံေတြကေန က်ေနာ္တို႔ဘာမ်ား ေလ့လာ ႏိုင္ပါသလဲ။ အဲ့ဒီႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ျမန္မာျပည္ကို ဘယ္လို ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္လို႔ ရႏိုင္ပါသလဲ။

ေျဖ။     ။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအသြင္ကူးေျပာင္းမႈတိုင္းဟာ တခုနဲ႔တခုမတူဘဲ သီးသန္႔ပံုစံျဖစ္ေနတာပါ။ (ဒီကူးေျပာင္းမႈေတြဟာ ကမၻာေပၚတဝွမ္းက အကန္႔အသတ္မဲ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးအေထြေထြ လူမႈႏိုင္ငံေရးပံု သ႑ာန္ေတြနဲ႔ အစဥ္အလာေတြအေပၚ ထင္ဟပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။) တခ်ိန္တည္းမွာလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၅ႏွစ္အတြင္းမွာ ဒီမိုကေရနည္းက်အသြင္းကူးေျပာင္းမႈျဖစ္လာမို႔ အားထုတ္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံ ၁၀၀ ရွိတာမို႔ တခ်ိဳ႕ပံုစံေတြကို ခြဲျခားသတ္မွတ္လို႔ ရသလို တကယ္တမ္းသတိထားၿပီးခ်ဥ္းကပ္မယ္ဆိုရင္ တခ်ိဳ႕တူညီတာေတြကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သေဘာေပါက္ႏိုင္ မွာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးျဖစ္စဥ္က အနိမ့္ဆံုးအဆင့္ ၁၉၇၀ ေက်ာ္နဲ႔ ၁၉၈၀ ေက်ာ္ကာလေတြ အတြင္း ေတာင္အေမရိကတိုက္မွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန အသြင္ကူးေျပာင္းေရးျဖစ္စဥ္တခ်ိဳ႕ကို ျပန္အမွတ္ရ ေစပါတယ္။ အဲ့ဒီျဖစ္စဥ္ေတြကလည္း တခုနဲ႔တခု ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သိပ္ကို ကြဲျပားၾကတာပါ။

ဥပမာ ဘရာဇီးႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ စီးပြားေရးစီမံခန္႔ခြဲမႈညံ့ဖ်င္းတာနဲ႔ အလြဲသံုးစားမႈေတြေၾကာင့္ လူထုေထာက္ခံမႈ က်ဆင္းလာတဲ့ စစ္အစိုးရဟာ သေဘာထားေပ်ာ့ေျပာင္းသူအုပ္စုနဲ႔ သေဘာထားတင္းမာသူအုပ္စု ဆိုၿပီး ၂ ျခမ္း ကြဲသြားခဲ့ပါတယ္။ သေဘာထားေပ်ာ့ေျပာင္းသူေတြက အားလံုးလက္ခံႏိုင္တဲ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေတြ ေနာက္ပိုင္းမွာ က်င္းပၿပီး အရပ္သားအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို တေျဖးေျဖး ျပန္လည္ အသက္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ သေဘာ ထားတင္းမာသူေတြနဲ႔ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းျဖစ္ေအာင္ အဲ့ဒီလူေတြရဲ႕ စီးပြားေရးလုပ္ပိုင္ခြင့္ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ဆက္လုပ္ခြင့္ေပးတာနဲ႔ အတိတ္က အမွားေတြအတြက္ စြဲခ်က္တင္တာေတြမလုပ္ဘဲ ထိန္းထားခဲ့ပါတယ္။

အတိတ္မွာျဖစ္ခဲ့တာေတြကို ခ်င့္ခ်ိန္စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ ေတာင္အေမရိကတိုက္က အသြင္ကူးေျပာင္းမႈအမ်ားစုဟာ အေတာ္ေလးသင့္ေတာ္တာကို ေတြ႔ရပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီျဖစ္စဥ္အမ်ားစုက တကယ္လက္ေတြ႔ ဘယ္ေလာက္အ ခ်ိန္ၾကာၿပီး ႐ႈပ္ေထြးနက္နဲတယ္ဆိုတာကိုလည္း ဂ႐ုျပဳဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘရာဇီးႏိုင္ငံကိုပဲ ဥပမာထပ္ေပးရရင္ အဲ့ဒီႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လမ္းပြင့္လာတဲ့ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ကစလို႔ အားလံုးလက္ခံႏိုင္တဲ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကေန အရပ္သားသမၼတအာဏာရလာတဲ့အထိ ၁၀ ေက်ာ္ အခ်ိန္ကုန္လြန္ခဲ့တာပါ။

ၿပီးေတာ့ အရင္အာဏာရွင္စနစ္ရဲ႕ အႂကြင္းအက်န္ေတြအမ်ားအျပားၾကားကေန စနစ္တခု တကယ္ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ လည္ပတ္ႏိုင္ဖို႔ ေနာက္ထပ္ ၁၀ နီးပါးေလာက္ အခ်ိန္ထပ္ယူခဲ့ရပါေသးတယ္။

ေနာက္တခုသိထားသင့္တာကေတာ့ ေတာင္အာဖရိကတိုက္က စစ္အာဏာရွင္အမ်ားစုဟာ သူတို႔တိုင္းျပည္ကို အရပ္သားအစိုးရလက္ ျပန္မအပ္ခင္ ဆယ္စုႏွစ္ တခု ဒါမွမဟုတ္ ၂ ခုပဲ အာဏာရွိခဲ့တာျဖစ္တယ္၊ ၿပီးေတာ့ အနိမ့္ဆံုးအဆင့္ အဲ့ဒီႏိုင္ငံေတြမွာ အရင္တုန္းက အရပ္သားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီနည္းက ်ဗဟုဝါဒ အေတြ႔အႀကံဳ ေတြ တစံုတရာ ထင္ထင္ရွားရွားရွိခဲ့တယ္ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္ကေတာ့ လြတ္လပ္ေရးရခဲ့တဲ့ ၆၅ ႏွစ္အတြင္း ႏိုင္ငံကို ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး သင္ခန္းစာယူဖို႔အတြက္လည္း ျမန္မာျပည္မွာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မတိုင္ခင္ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ဒီမိုကေရစီအေတြ႔အႀကံဳ မရွိပါဘူး။

ေမး။     ။ အာရပ္ေႏြဦး (Arab Spring) က ျမန္မာျပည္တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိခဲ့ပါ သလား။

ေျဖ။     ။ အာရပ္ေႏြဦးက ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြကို ပ်ာပ်ာသလဲျဖစ္ေစခဲ့တယ္၊ ၿပီးေတာ့ တိုင္းျပည္မွာျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ ေပါက္ကြဲမႈကို ေအာက္ေျခကေန တားဆီးႏိုင္ဖို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္မွျဖစ္ေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ သေဘာထား ေပ်ာ့ေျပာင္းသူေတြရဲ႕ စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ခ်က္ကိုလည္း အေထာက္အကူျဖစ္ေစခဲ့တယ္။

ဒါေပမယ့္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အထက္မွေအာက္ျပဳျပင္ေရးျဖစ္စဥ္က အာရပ္ေႏြဦးျဖစ္လာမယ့္ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ အာရပ္ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနနဲ႔ ပိုနီးနီးစပ္စပ္ ဆင္တူပါတယ္။ အဲ့ဒီႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ အာရပ္ အစိုးရ အေတာ္မ်ားမ်ားက ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေျပာင္းလဲမႈေတြထဲမွာ အတိုက္ အခံပါတီေတြကို လႊတ္ေတာ္တြင္း ကိုယ္စားျပဳခြင့္ေပးတာ၊ လြတ္လပ္တဲ့ လူမႈအဖြဲ႔အစည္း (Civil Society) ေတြ အတြက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ တစံုတရာေပးတာနဲ႔ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးရဲ႕ တခ်ိဳ႕အစိတ္အပိုင္းေတြကို သင့္ေတာ္သလို ျပင္ဆင္ ေဆာင္႐ြက္တာေတြ ပါပါတယ္။ ဆန္းစစ္ေလ့လာသူေတြကေတာ့ ဒီေျပာင္းလဲမႈေတြကို “တံတိုင္းခံျပဳျပင္ေရး (Defensive Liberalization)” လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

အာရပ္အစိုးရေတြရဲ႕ ေဆာင္႐ြက္မႈေတြက ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြမဟုတ္ပါဘူး။ လူထုရဲ႕ အစိုးရအေပၚ မေက်မနပ္ျဖစ္ေနတာေတြကို ေလွ်ာ့ခ်တဲ့နည္းနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္မႈေတြ မျဖစ္လာေအာင္ တားဆီးဖို႔ အေသအခ်ာေဘာင္ခတ္စီမံထားတဲ့ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမာ္႐ိုကိုနဲ႔ ေဂ်ာ္ဒန္ႏိုင္ ငံကလိုမ်ိဳး တခ်ိဳ႕အစိုးရေတြက အဲ့ဒီနည္းနာကိုဆက္ထိန္းရင္း အာဏာဆက္လက္ ကိုင္စြဲႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္တဲ့အခါမွာ ဒယိမ္းဒယိုင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံကလို အစိုးရေတြကေတာ့ အေျပာင္းအလဲေတြ ဘာမွမလုပ္ႏိုင္ပဲ ေနာက္ဆံုးႏိုင္ငံထဲမွာ လူထုအံုႂကြေပါက္ကြဲမႈနဲ႔ ႀကံဳရတဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။

ေမး။     ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမွာ ဘယ္အရာက အခက္အခဲဆံုးအပိုင္း ျဖစ္လိမ့္မလဲ။

ေျဖ။     ။ နက္နက္႐ႈိင္း႐ိႈင္းအျမစ္တြယ္ေနၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆိုင္ရာကိစၥေတြနဲ႔ အတြင္းပိုင္းမွာ ကြဲေနတဲ့ စစ္အုပ္စု၊ ႏိုင္ငံေရးဖိႏွိပ္မႈရဲ႕ ဆိုးေမြေတြ၊ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္၊ စီးပြားေရးခၽြတ္ၿခံဳက်မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အရ စိန္ေခၚမႈေတြရွိေနတဲ့ ေဒသတြင္းတည္ရွိမႈ စသျဖင့္ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတာေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ။

အထူးတုန္လႈပ္စရာေကာင္းတာကေတာ့ တိုင္းျပည္အေနနဲ႔ ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီျဖစ္ပြားေနတဲ့ လူမ်ိဳးစံု တိုင္းရင္းသားပဋိပကၡ ေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ႀကိဳးစားေနရတဲ့တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ၿပီး ျဖစ္သလိုလုပ္တတ္တဲ့ ႏွစ္ ၅၀ ၾကာ အာဏာရွင္စနစ္ကေန စြန္႔ခြာဖို႔ ႀကိဳးစားေနရတဲ့ အခက္အခဲနဲ႔ အႀကီးအက်ယ္ ရင္ဆိုင္ေနရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ရဲ႕ဗဟုိခ်က္မွာ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔နဲ႔ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရဖို႔ဆိုတဲ့ အျပန္အလွန္ဆက္စပ္မႈရွိေနတဲ့ အာဏာခြဲေဝေရးျဖစ္စဥ္ ၂ ခုကို တၿပိဳင္နက္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္တာဟာ သိပ္ကို ခက္ခဲပါလိမ့္မယ္။ ဒါကဘာနဲ႔ အနည္းငယ္ အလားသ႑ာန္တူသလဲဆိုရင္ ေဘး ၂ ဖက္က ေခ်ာက္ျဖစ္ေနတဲ့ ခေနာ္နီခေနာ္ နဲ႔ တံတားေပၚမွာ ကားေမာင္းေနတုန္း ကားထဲမွာ ရန္ျဖစ္ေနတဲ့ ခရီးသည္ေတြကို တားရသလိုပါပဲ။

ဒါေပမယ့္ မျဖစ္ႏိုင္စရာအေၾကာင္းမရွိပါဘူး။ ေသေသခ်ာခ်ာ ကိုင္တြယ္ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ဒီျဖစ္စဥ္ ၂ ခုဟာ တခုနဲ႔တခု အျပန္အလွန္ ေဖးမႏိုင္တာျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြ ေႏွာင္းပိုင္း အင္ဒိုးနီးရွားႏိုင္ငံက ႐ုတ္တရက္ အာဏာရွင္စနစ္ကေန စြန္႔ခြာတဲ့အခ်ိန္မွာ အဲ့ဒီႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဒီမိုကရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးနဲ႔ တခ်ိဳ႕ျပည္နယ္ေတြရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိစၥေတြကို တခ်ိန္တည္း ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ အေတာ္မ်ားမ်ားက စိုးရိမ္ ခဲ့ၾကတာပါ။

အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံဟာ အဲ့ဒီအခ်ိန္တုန္းက ကေန႔ ျမန္မာျပည္မွာ ႀကံဳေတြ႔ေနရတာေတြထက္ပုိႀကီးတ့ဲ ျပည္တြင္းျပႆနာ ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တခ်ိဳ႕ အင္ဒိုနီးရွားျပည္တြင္းသူပုန္ေတြက ခြဲထြက္ေရးရဖို႔ အစိုးရကို တုိက္ေနၾကတာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ေတာင္းဆိုမႈက အဲ့ဒီေလာက္ မျပင္းထန္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အင္ဒိုနီး႐ွားႏိုင္ငံက ဒီအေျခအေနေတြကေန လြန္ေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့အျပင္ အေ႐ွ႕တီေမာနဲ႔လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရၿပီး အာဏာရွင္အစိုးရစနစ္ကို တကယ္ အဆံုးသတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ေမး။     ။ ျမန္မာျပည္အနာဂတ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႏိုင္စရာရွိပါသလား။

ေျဖ။ ျမန္မာျပည္ဟာ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ ႀကီးမားတဲ့စိန္ေခၚခ်က္ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရေပ မယ့္ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ လံုးဝမျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားနဲ႔ အေဝးႀကီးလိုပါေသးတယ္။ ႏိုင္ငံေရးလမ္းစပြင့္သြားတဲ့ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံအတြက္ ဘာေတြလုပ္မယ္ဆိုတာကို ေ႐ြးေကာက္ပြဲေတြမတုိင္ခင္ကတည္းက လက္ေတြ႔ ေဆာင္႐ြက္ျပခဲ့တဲ့၊ တရားဝင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပည္တြင္းေရာ ႏိုင္ငံတကာမွာပါ ေမးခြန္းထုတ္စရာမလိုပဲ အားလံုးက နက္နက္ ႐ႈိင္း႐ိႈင္းေလးစားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ရွိတဲ့ ၊ ၿပီးေတာ့  အေျခခံအားျဖင့္ အဖြဲ႔အစည္းဆိုင္ရာ စြမ္းေဆာင္ရည္ေတြရွိတဲ့ အားေကာင္း ေမာင္းသန္ ဒီမိုကေရစီအတိုက္အခံလႈပ္႐ွားမႈရွိပါတယ္။

ဒါ့ျပင္ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာထိန္းခ်ဳပ္ထားသူေတြထဲက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဘက္ေတာ္သားေတြထဲမွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အျပင္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ လူတခ်ိဳ႕လည္း ပါပါေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာ့အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕က ျမန္မာျပည္ ဒီ မိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးျဖစ္စဥ္အေပၚ လိုလိုလားလားရွိပံု မေပၚေပမယ့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ဥေရာပနဲ႔ အာရွဒီမို ကေရစီႏိုင္ငံအမ်ားအျပားအပါအဝင္ အေရးပါတဲ့ ႏိုင္ငံတကာအင္အားစုေတြက ကူညီဖို႔ အဆင္သင့္ရွိေနၾကပါတယ္။ 

burma.irrawaddy.org/archives/9894