က်ံဳးေရ၊ သံခ်ပ္နဲ႔ မန္းသႀကၤန္

မႏၲေလး က်ဳံးေဘးတြင္ စကတ္အတုိ အက်ႌအျပတ္ေလးေတြႏွင့္ ကာလာစုံ မန္းသူေလးမ်ား သူ႔ထက္ငါအၿပိဳင္ ေရကစား ေနၾကသည္။ ေဆာင္းေဘာက္ မ်ိဳးစုံမွ သီခ်င္းသံမ်ိဳးစံုကလည္း နားကြဲမထြက္ ညံေနသည္။ သံစဥ္ႏွင့္ စည္းခ်က္လိုက္ၿပီး မႏၲေလးသူ မႏၲေလးသားမ်ား ကိုယ့္မ႑ပ္တြင္ လူစည္ရန္ လက္ကမ္း ေၾကာ္ျငာမ်ားႏွင့္ ဆြဲေဆာင္ေနၾကသည္။

သႀကၤန္အကႏွင့္ မႏၲလာသူမ်ား (ဓာတ္ပံု - မန္းသားေလး / ဧရာဝတီ)

မ႑ပ္တြင္ ေရပက္ကစားရန္ တဦးလွ်င္ စားစရိတ္ၿငိမ္း ေငြက်ပ္ သုံးေသာင္းခြဲ။ ဆယ္ဦးဆိုလွ်င္ တဦး အခမဲ့ စသည့္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ိဳးစုံႏွင့္ မႏၲေလးသႀကၤန္ကို အသက္သြင္းေနၾကေလၿပီ။ ယခုလိုအခ်ိန္ေရာက္ၿပီဆုိလွ်င္ မႏၲေလးက်ဳံးေဘးအႏွံ႔ မ႑ပ္မ်ားတြင္ ေတြ႔ျမင္ေနၾကၿမဲ ျမင္ကြင္းမ်ားျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယခုႏွစ္ မႏၲေလးသႀကၤန္ ပိုမိုထူးျခား၍ ေနသည္ဟု ထင္သည္။

ယခုႏွစ္ မႏၲေလးသႀကၤန္ကုိ ေကာင္းကင္ေပၚမွ ပုလဲသီးမ်ား ႀကဲခ်သကဲ့သို႔ မုိးသီးမ်ားက ေႂကြက်ကာအရင္ဆုံး ႀကိဳဆုိခဲ့သည္။ ေလျပင္းကလည္း မႏၲေလးၿမိဳ႕ကုိ ခပ္ေသာ့ေသာ့ ေဆာ့ရမ္းသြားခဲ့သည္။ အႏွစ္ႏွစ္ကာလ အညစ္ေၾကးမ်ားကို ဤမိုး ဤေလႏွင့္ ဖယ္ခြာခ်ေပးၿပီး မုိးစက္သစ္မ်ားႏွင့္ အားယူကာ ႏွစ္သစ္ကို ဖြင့္လွစ္ေပးေနသည္။ မႏၲေလးသႀကၤန္သည္ ယခင္ႏွစ္မ်ားႏွင့္မတူ ပိုမိုလန္းဆန္း လတ္ဆတ္ေနသည္။

မႏၲေလးသႀကၤန္တြင္ ဆယ္စုႏွစ္ႏွင့္ခ်ီ၍ ေပ်ာက္ကြယ္ေနသည့္ သံခ်ပ္တို႔ ျပည္လည္၍ ေသာေသာညံေတာ့မည္။ ဟစ္ပ္ေဟာ့ သီခ်င္းမ်ားအစား သံခ်ပ္မ်ား အစားထုိး ၀င္ေရာက္လာမည္။ သံခ်ပ္၏ ရသျဖစ္ေသာ အေသာ့အေထ့ေလးမ်ားက ျပည္သူမ်ား၏ ခံစားခ်က္မ်ားကို ဖြင့္ဟေပးေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။
သုိ႔ေသာ္လည္း သႀကၤန္အတြင္း သံခ်ပ္ထိုးခြင့္ကို ရက္နီးကပ္မွ ပါမစ္ခ်ေပးလိုက္သည့္အတြက္ ေက်းရြာ ရပ္ကြက္ရွိ လူငယ္မ်ား အဖြဲ႔လိုက္ လုပ္ေဆာင္ရန္ အခ်ိန္မရေတာ့ဘဲ လူရႊင္ေတာ္အဖြဲ႔၊ ကဗ်ာဆရာအဖြဲ႔မ်ားမွ စုစည္းကာ သံခ်ပ္အဖြဲ႔ကို အျမန္ထူေထာင္ၿပီး သံခ်ပ္ထိုးၾကမည္ ျဖစ္သည္။

“က်ေနာ္တုိ႔က လူရႊင္ေတာ္အဖြဲ႔ပါ။ ဟိုးအရင္ ႏွစ္ေတြတုန္းကေတာ့ ဒီလိုသံခ်ပ္မ်ိဳး က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႔ေတြ မထြက္ပါဘူး။ ရပ္ကြက္ထဲက လူေတြပဲ ထြက္တာ။ ခုေတာ့ ပါမစ္ရတဲ့အခ်ိန္က နီးသြားေတာ့ ရပ္ကြက္ထဲကလူေတြ မထြက္ႏိုင္တာကုိ က်ေနာ္တို႔ေတြက ျပန္ေဖာ္ေပးတဲ့အေနနဲ႔ ဒီလုိ လုပ္လုိက္တာ။ ခုဆုိ က်ေနာ္တုိ႔ကို ဖိတ္တဲ့ေနရာေတြ မ်ားလြန္းေနပါတယ္” ဟု မႏၲေလး လူရႊင္ေတာ္မ်ားအဖြဲ႔ လူရႊင္ေတာ္ ႏႈတ္ခမ္းေမြး ပါပါေလးက ေျပာသည္။

ပါပါေလး၏ ခြပ္လိုက္ၾကစုိ႔ သူငယ္ခ်င္း သံခ်ပ္၊ ဒဲ့ေျပာ ေျဗာင္ေျပာ သံခ်ပ္မ်ားကို မႏၲေလးပရိသတ္အား ဧည့္ခံေဖ်ာ္ေျဖရန္ သံခ်ပ္တုိက္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။

“က်ေနာ္တို႔သံခ်ပ္မွာ ပညာေရး၊ လွ်ပ္စစ္မီးနဲ႔ က်န္းမာေရးေတြကို အဓိကထားၿပီး ျပက္ထားတယ္။ သံခ်ပ္ရဲ႕ သေဘာတရားကိုက လူေတြခံစားေနရတဲ့ လူမႈေရးေတြ၊ စီးပြားေရးေတြကို ဘ၀စုံ ေထာင့္စုံယုိင္နဲ႔ေနတာေတြကို ျပန္တည့္မတ္ဖို႔အတြက္ ဒီလို သံခ်ပ္ေလးေတြနဲ႔ တင္ျပၾကရတာ။ ႏွစ္တိုင္း ပထမဆုရတဲ့ သံခ်ပ္ဆရာႀကီးေတြ မႏၲေလးမွာ က်န္ေသးတယ္။ ေနာက္ႏွစ္ေတြမွာ သူတို႔က လူငယ္ေတြကို သင္ေပးလိမ့္မယ္။ သံခ်ပ္ေတြက ဒီႏွစ္ ပါမစ္ရတာ ေနာက္က်လို႔ ထြက္တဲ့အဖြဲ႔ နည္းေပမယ့္ ေနာက္ႏွစ္ေတြဆုိရင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမယ္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္” ဟု ပါပါေလးက ေျပာသည္။

သံခ်ပ္ထိုးမည့္ လူရႊင္ေတာ္ ႏႈတ္ခမ္းေမြး ပါပါေလး သံခ်ပ္အဖြဲ႔ (ဓာတ္ပံု - မန္းသားေလး / ဧရာဝတီ)

မႏၲေလးသႀကၤန္တြင္ သံခ်ပ္မ်ားကို စိစစ္ခြင့္ျပဳသြားမည္ဟု မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတာ္ ျမန္မာ့႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ မဟာသႀကၤန္ပြဲေတာ္ က်င္းပေရး ဗဟုိဦးစီးေကာ္မတီမွ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔တြင္ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခဲ့သည္။

မႏၲေလး စည္ပင္သာယာ ျပန္ၾကားေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရးဦးစီးဌာန ဌာနမႉး ဦးလတ္ျမင့္သိန္းက ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ “က်ေနာ္တို႔ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အခ်က္ေလးခ်က္ကလြဲၿပီး က်န္တာဘာမဆုိ ျပက္လို႔ရတယ္။ က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္လည္း သံခ်ပ္ကို အားေပးတယ္။ ငယ္ကတည္းက ႀကိဳက္ခဲ့တာ။ က်ေနာ္တို႔ ငယ္တုန္းကေတာ့ ဗုိလ္သခင္ဆရာအဖြဲ႔ဆုိတာ ႏွစ္တုိင္း ပထမႀကီးပဲ ဆုရခဲ့တာ။ သိပ္ေကာင္းတာ” ဟု ေျပာသည္။

သုိ႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ႏိုင္ငံအစုိးရ ဂုဏ္သိကၡာထိပါးမည့္ တဖက္သတ္ စြပ္စြဲေျပာဆုိမႈမ်ား မပါရန္၊ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရးကို ပ်က္ျပားေစႏိုင္သည့္ စာသားမ်ား မပါရန္၊ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ မကိုက္ညီေသာ စာသား၊ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ၊ တင္ဆက္မႈႏွင့္ သ႐ုပ္ျပမႈမ်ား မပါရန္ႏွင့္ ပုဂိၢဳလ္ႏွင့္အဖြဲ႔အစည္းတခုကို တဖက္သတ္ စြပ္စြဲပုတ္ခတ္ျခင္းမ်ား မျပဳရန္ တားျမစ္ထားသည္။
လက္ရွိ မႏၲေလးသႀကၤန္တြင္ သံခ်ပ္အဖြဲ႔မ်ား ေဖ်ာ္ေျဖေရးအတြက္ တရား၀င္ တင္ထားေသာ သံခ်ပ္အဖြဲ႔မွာ မတ္လ ၁၀ ရက္ေန႔အထိ ႏွစ္ဖြဲ႔သာ ရွိေသးသည္။ ပါပါေလးအၿငိမ့္အဖြဲ႔၏ ခြပ္လုိက္ၾကစုိ႔ သူငယ္ခ်င္း ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး သႀကၤန္သံခ်ပ္မ်ားအဖြဲ႔ႏွင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ စာေရးဆရာ ကဗ်ာဆရာမ်ား၏ ေတာ္ရိေလ်ာ္ရိ သံခ်ပ္အဖြဲ႔တုိ႔ ျဖစ္သည္။

မႏၲေလးသႀကၤန္တြင္ ယခုႏွစ္ မ႑ပ္မ်ား မ်ားျပားလာသည္။ က်ဳံးပတ္လည္တြင္ မ႑ပ္ ၃၅ ခုရွိၿပီး ၿမိဳ႕တြင္းတြင္ ၁ ခု၊ တံခြန္တုိင္ျဖတ္လမ္းတြင္ ၁ ခု စုစုေပါင္း ၃၇ ခုရွိသည္။ အလွျပယာဥ္ ၉ စီးရွိသည္။ ႏွစ္တိုင္း ထြက္ေနၾကျဖစ္ေသာ ၿမိဳ႕မအသင္းသည္လည္း သႀကၤန္သီခ်င္းမ်ား ႀကိဳတင္တုိက္လ်က္ရွိသည္။

က်ဳံးပတ္လည္တြင္ မ႑ပ္မ်ားရွိေသာ္လည္း ကန္ေတာ္ႀကီး (တက္ေသးအင္း) တြင္ မ႑ပ္တခုမွ် မရွိေပ။ ႏွစ္တုိင္း စည္ေနၾကျဖစ္ေသာ ကန္ေတာ္ႀကီးတြင္ ယခုႏွစ္ ေရမ်ား ခန္းေျခာက္မႈေၾကာင့္ မ႑ပ္မ်ား မေဆာက္ၾကျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း စည္ပင္သာယာဌာန ေရႏွင့္ သန္႔ရွင္းမႈဌာနမွ မၾကဴၾကဴေမာ္က ေျပာသည္။

“က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္တုိင္း ကန္ေတာ္ႀကီးမွာ ေရပက္ခံထြက္တယ္။ မႏၲေလးမွာ ေရပက္ခံထြက္စရာေတြဆုိလို႔ က်ဳံးေတြနဲ႔ ကန္ေတာ္ႀကီးပဲ ရိွတာ။ က်ဳံးမွာ လူေတြမ်ားရင္ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ တုိးမရဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔က မႏၲေလး ကန္ေတာ္ႀကီးမွာ အၿမဲ ေရပက္ခံထြက္တယ္။ အဲဒီမွာ အဖြဲ႔လိုက္ ကၾကတယ္။ အခုဒီႏွစ္ ကန္ေတာ္ႀကီးမွာ ေရမရွိဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ မ႑ပ္ေတြလည္း မထြက္ျဖစ္ဘူး။ ကန္ေတာ္ႀကီး မစည္ကားေတာ့ဘူး ေပါ့ဗ်ာ” ဟု မႏၲေလး ေဒသခံတဦးက ေျပာသည္။

မ႑ပ္မ်ားမွာ အေသးစားေရစုပ္စက္ သုံးသည့္အတြက္ စည္ပင္သာယာ ေရႏွင့္ သန္႔ရွင္းမႈဌာနတြင္ ေရစုပ္ေမာ္ေတာ္တလုံးလွ်င္ ေငြက်ပ္ ငါးေသာင္း သြင္းရသည္။ သႀကၤန္ရက္အတြင္း ယင္းဌာနမွ က်ဳံးပတ္လည္မ်ားတြင္ လုိက္လံစစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ၿပီး တရား၀င္ တင္ထားျခင္းမရွိဘဲ သုံးစြဲသည္ကုိ ေတြ႔ရွိရပါကလည္း ေနရာတြင္ ေငြက်ပ္ငါးေသာင္း ေဆာင္ခိုင္းမည္ ျဖစ္သည္။ အမ်ားသုံးစြဲခြင့္ျပဳထားေသာ က်ဳံးေရကို ေငြက်ပ္ ငါးေသာင္း ေပးေဆာင္ရသည့္အတြက္ ေဒသခံမ်ားက မေက်မနပ္ ျဖစ္ေနၾကသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္သႀကၤန္တြင္ ေရစုပ္စက္အေသးစား သုံးစြဲသူ ၁၃၈ ဦး ရွိခဲ့သည္။ လက္ရိွ က်ဳံးေရအမွတ္မွာ ၈.၅ အထိ ရွိေနသည္။ မႏၲေလးသႀကၤန္တြင္ ယခင္ႏွစ္ကကဲ့သို႔ လုံၿခံဳေရး အထူးၾကပ္မတ္မႈမ်ား မရိွဟု ဆိုသည္။ ယခုႏွစ္တြင္ စီစီတီဗီကင္မရာမ်ားကို မ႑ပ္မ်ားတြင္ မတပ္မေနရ ပုံစံမ်ိဳး ေဆာင္ရြက္ခုိင္းျခင္းမရွိေသးဟုလည္း သိရသည္။

ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔က ေရြးေကာက္ပြဲ ေပ်ာ္ရႊင္မႈသည္ သႀကၤန္အထိ ကူးစက္လာေၾကာင္း၊ ဆယ္စုႏွစ္ႏွင့္ခ်ီ၍ ခံစားေနရမႈမ်ားကို ယခုႏွစ္သႀကၤန္ေရႏွင့္ ေဆးေၾကာသန္႔စင္ကာ ေရွ႕ဆက္ အေကာင္းမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ရမည့္ႏွစ္အျဖစ္ ယုံၾကည္ အသက္သြင္းသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မႏၲေလးေဒသခံမ်ားက ေျပာဆုိလ်က္ ရွိၾကသည္။

ယခုႏွစ္ မန္းသႀကၤန္တြင္ က်ံဳးေရအျပင္၊ သႀကၤန္အဆိုအကမ်ားအျပင္ သံခ်ပ္မ်ားျဖင့္ပါ ျမဴးၾကပါေတာ့မည္။

 

burma.irrawaddy.org/archives/8524