လုပ္ ခ ႏွင့္ ဒု ကၡ

ဒုကၡ၏ လမ္းဆုံး 

'ဒုကၡ' ဟု ဆုိလုိက္သည္ႏွင့္ စိတ္ ပုိင္းဆုိင္ရာ၊ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ လုိအပ္ခ်က္ တုိ႔ မျပည့္စုံမႈေၾကာင့္ မေက်မနပ္ျဖစ္ရ သည့္ အေျခအေနဟု တန္းခနဲသိၾက သည္။ ၎င္း၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ 'သုခ' ဟု ဆုိခဲ့လွ်င္လည္း စိတ္ပုိင္း၊ ႐ုပ္ပုိင္း ဆုိင္ရာ ျပည့္စုံမႈ အပါအ၀င္ ခ်မ္းသာ ျပည့္စုံျခင္းအေနအထားမ်ဳိးကုိသာ ေတြး မိၾကလိမ့္မည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ေယာက္ျဖစ္ခဲ့ပါမူ ေလာကုတၱရာ အသိအျမင္မ်ား၊ အကုိးအကားျဖင့္ 'ဒုကၡ' ၏ အနက္အဓိပၸာယ္ကုိ ပုိမုိက်ယ္ ျပန္႔စြာ နားလည္သေဘာေပါက္ႏုိင္ သည္။ သတၱ၀ါမွန္ သမွ် အမိ၀မ္းတြင္း၌ ႐ုပ္ကုိယ္ခႏၶာႀကီး စတင္ျဖစ္တည္လာ ခ်ိန္ကတည္းက 'ဒုကၡ' ကုိ ရင္၀ယ္ပုိက္ ၿပီးျဖစ္၏။ အခ်ိန္တန္၍ အမိ၀မ္းတြင္းမွ ထြက္လာၿပီးေနာက္ပုိင္းတြင္ ထုိဒုကၡျဖင့္ ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္ျဖတ္သန္းရေတာ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ 'ခႏၶာ' စတင္ျဖစ္တည္သည္ ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ဒုကၡသည္ ႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ပါး ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစ သည့္ နိဗၺာန္သုိ႔ေရာက္မွ အဆုံးသတ္ မည္သာ ျဖစ္သည္။

 ဒုကၡ၏ အက်ယ္၊ အက်ဥ္း 

ေမြးရာပါ ဒုကၡဆုိသည့္အရာသည္ စကၠန္႔မလပ္ေျပးလႊားလြင့္ပါးတတ္ေသာ စိတ္၏သဘာ၀ေၾကာင့္ ပြားၿပီးရင္းပြား လ်က္ရွိေနသည္။ ထုိအေျပးစိတ္ က ေလးအား အခုိက္အတန္႔ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ရည္ရြယ္လ်က္ တရားထုိင္ျခင္းအလုပ္ ကုိ ေခတၱမွ်လုပ္ႏိုင္႐ံုျဖင့္ ေခတၱယာယီ စိတ္တည္ၿငိမ္မႈရကာ ေအးခ်မ္းမႈကို ခံစားရႏုိင္သည္။ ဒုကၡယာယီသက္သာ သည္ဟု ဆုိၾက၏။ ဒုကၡႏွင့္ပတ္သက္ သည့္ အယူအဆ၊ သေဘာတရား၊ အသိအျမင္တုိ႔သည္ကား က်ယ္ေျပာ နက္႐ႈိင္းလွသည္။ ယခုရည္ရြယ္ေျပာဆုိ ခ်င္သည့္ 'ဒုကၡ' မွာမူ ထုိဒုကၡမဟုတ္၊ နာမ္၊႐ုပ္ႏွစ္ပါးခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာနိဗၺာန္ေရာက္ ေၾကာင္းတရားတုိ႔အထိပင္ ဆက္ႏႊယ္ ေနသည့္ က်ယ္ေျပာ နက္႐ႈိင္းလွသည့္ ဒုကၡကုိ မရည္ရြယ္။ သက္တမ္းႏွစ္တစ္ ရာမရွိတရွိ တုိေတာင္းေသာ လူ႕ဘ၀ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုအတြင္း ရင္ဆုိင္ေန ရသည့္ စား၀တ္ေနေရးမျပည့္စုံမႈ၊ မလုံ ေလာက္မႈ၊ ႐ုန္းကန္ေနရမႈတုိ႔ကုိ ရည္ ၫႊန္းေသာ အလြန္႔အလြန္က်ဥ္းေျမာင္း သည့္ ဒုကၡသာျဖစ္သည္။ လူတုိ႔၏ေန႔စဥ္ဘ၀ရပ္တည္မႈ တြင္ အဆုံးမသတ္ႏုိင္ေသာ စိတ္၏လုိ အင္ဆႏၵ၊ တက္မက္မႈျဖင့္ အၿမဲလုိအပ္မႈ မ်ားရွိေနေသာ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ လုိအပ္ ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ က်ဥ္းေျမာင္းစြာဖြဲ႕ဆုိ ေသာ ထုိဒုကၡသည္ပင္လွ်င္ ခ်ဲ႕ကား ေတြးၾကည့္ပါက ဆုံးႏုိင္မည္မထင္။ ဒုကၡ ၏ ပြားမ်ားတတ္ေသာ သဘာ၀ကုိ သတိျပဳရန္လုိသည္။ တစ္ဒုကၡၿပီးလွ်င္ တစ္ဒုကၡေပၚလာလိမ့္ဦးမည္။ တစ္ၿပိဳင္ နက္ ေပၚလာသည္မ်ားလည္းရွိမည္။ ယခုစက္႐ုံအလုပ္႐ုံမ်ားတြင္ အလုပ္ သမားတုိ႔ဆႏၵျပရျခင္း၏ အဓိက အေၾကာင္း တရားကုိ ၾကည့္မိပါက "မျပည့္စုံ မလုံေလာက္မႈ"ဆုိသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားေနစဥ္မွာ ပင္ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ ရာျဖည့္ဆည္းမႈျဖစ္ သည့္ စား၀တ္ေနမႈအတြက္ အသုံးအစြဲ မေလာက္မငွျဖစ္ရျခင္းျဖစ္၏။ ဤသုိ႔ ျဖင့္ အလုပ္သမား တုိ႔မွာ 'ဒုကၡ'ကုိ ရင္ဆုိင္ေနရၿပီဟု ဆုိရမည္။ ထုိဒုကၡသည္ ေခတ္ကာလအေျခအေနႏွင့္ခ်ိန္ထုိးၾကည့္ ပါက နိမ့္ပါးလြန္းေသာ၊ မေလ်ာ္ ကန္ ေသာ လုပ္ခ၊ လစာမ်ားေၾကာင့္သာ ေပၚေပါက္လာရျခင္းျဖစ္၏။ ထုိဒုကၡ သည္ အလုပ္ရွင္တုိ႔အတြက္ အေရးႀကီး သည့္ အျမတ္အစြန္းဟု ေခၚႏုိင္ေသာ ေငြေၾကး၊ အလုပ္သမားတုိ႔အတြက္ အသက္ရွင္ရပ္တည္ႏုိင္ေရးကုိ ပ့ံပုိး သည့္ လုပ္ခ၊ လစာဟုေခၚေသာ ေငြ ေၾကးတုိ႔ေၾကာင့္သာ ျဖစ္လာရသည္။ ထုိဒုကၡကုိ အေရာင္မဆုိးဘဲ အလုပ္ရွင္၊ အလုပ္သမားႏွစ္ဦးႏွစ္ ဖက္ၾကားတြင္ စာနာမႈ၊ နားလည္မႈတုိ႔ျဖင့္ အက်ဥ္းခ်ဳံး အေျဖရွာႏုိင္ခဲ့လွ်င္ ဒုကၡသက္သာရ ေကာင္းဟု ေတြးမိသည္။

 လုပ္ခေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႏွစ္ဖက္ဒုကၡ

စက္႐ုံအလုပ္႐ုံရွိလွ်င္ အလုပ္ သမား၊ အလုပ္ရွင္ရွိမည္။ ထုိစက္႐ုံ အလုပ္႐ုံကုိ အမွီျပဳလ်က္ အလုပ္ရွင္ မ်ားႏွင့္ အလုပ္သမားတုိ႔သည္ ထုတ္ လုပ္ျဖစ္စဥ္တြင္ အတူတကြ ပါ၀င္ရင္း အက်ဳိးစီးပြားမွ်ေ၀ခံစားၾကရသည္။ ေငြ ပင္ေငြရင္း မ်ားစြာ ျမႇဳပ္ႏွံထားေသာ အလုပ္ရွင္မ်ားက အျမတ္အစြန္း ေငြ ေၾကးရရွိၾကသကဲ့သုိ႔ ကာယ၊ ဥာဏ လုပ္သားတုိ႔သည္လည္း လုပ္ခ၊ လစာ၊ အခ်ိန္ပုိေၾကး၊ ေဘာနပ္(စ္) စသျဖင့္ ထုိက္သင့္ေသာ အခေၾကးေငြကုိ ရရွိၾက သည္။ ႏွစ္ဖက္စလုံးေငြေၾကးမက္လုံးကုိ ဦးတည္၍ စခန္းသြားေနၾကျခင္းျဖစ္ သည္။ ထုတ္လုပ္သူ၊ လုပ္ငန္းရွင္တုိ႔မွ ထုတ္လုပ္ထားေသာ ကုန္စည္ႏွင့္ ၀န္ ေဆာင္မႈ မ်ားကုိ ေစ်းကြက္ တြင္ျဖစ္ေပၚ ေနေသာ ေပါက္ေစ်းႏႈန္းအတုိင္း ျပည္ တြင္းတြင္ ေရာင္းခ်ျခင္း၊ ႏုိင္ငံျခားေစ်း ကြက္မ်ားသုိ႔ တင္ပုိ႔ျခင္းတုိ႔ကုိ ျပဳလုပ္ လ်က္ရွိရာ ပံံ့ပုိးထုတ္လုပ္ေပးေနသည့္ အလုပ္သမားမ်ား၏ လုပ္ခ၊ လစာႏႈန္း ထားမ်ား (လုပ္သားေစ်းႏႈန္းမ်ား) ကုိ လည္း ေစ်းကြက္အေျခအေနႏွင့္ လုိက္ ေလ်ာညီေထြျဖစ္မည့္ ႏႈန္းထား၊ ပမာဏတုိ႔ျဖင့္ စီစဥ္ေပးရန္ လုိသည္ဟု ယူဆသည္။ ယခုေတာင္းဆုိဆႏၵျပေန ၾကသည့္ အလုပ္သမားတုိ႔၏ ခံစားခ်က္ မ်ားထဲတြင္ အျခားေသာအရာမ်ား ထက္ ၎တုိ႔၏ စား၀တ္ေနေရး၊ သြား လာေရးအတြက္ လိုအပ္သည့္ ေငြေၾကး ပမာဏတစ္ရပ္ကုိ မူလရရွိထားသည့္ လုပ္ခ၊ လစာတြင္ ထပ္မံျဖည့္ဆည္းတုိး ေပးေစလုိသည့္ဆႏၵသာ ပုိမုိျပင္းျပေန ျခင္းျဖစ္သည္။ ေတာင္းဆုိသမွ် အျပည့္ အ၀မျဖည့္းဆည္းေပးႏုိင္သည့္တုိင္ တစ္စုံတစ္ရာေသာ အတုိင္းအတာတစ္ခု အထိ တုိးျမႇင့္ေပးရန္ စဥ္းစားသင့္ သည္။ ေတာင္းဆုိဆႏၵျပမႈမ်ား အခ်ိန္ကာလ ၾကာျမင့္လာသည္ႏွင့္အမွ် ထုတ္လုပ္မႈ မ်ားက်ဆင္းလာျခင္း၊ အမွာေအာ္ဒါမ်ား ရွိခဲ့ပါက အခ်ိန္မီမေပးႏုိင္ျခင္း၊ မတင္ပုိ႔ ႏုိင္ျခင္း၊ ေဖာက္သည္ပ်က္ျခင္းစသျဖင့္ အလုပ္ရွင္၊ ထုတ္လုပ္သူတုိ႔တြင္ ဆုံး႐ႈံး နစ္နာမႈ မ်ား ျဖစ္လာႏုိင္သကဲ့သုိ႔ အလုပ္ သမားတို ့မွာလည္း လူပင္ပန္း စိတ္ပင္ ပန္းျဖစ္ကာ မတည္ျငိမ္ေသာ ဘ၀ အေျခအေန မ်ားျဖစ္လာရျခင္း၊မိသားစု အတြင္းစား၀တ္ေနေရးအခက္အခဲျဖစ္ျခင္း စေသာဆိုးက်ိဳးမ်ား ၾကံဳလာရမည္။ လုပ္ချပႆနာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာ သည့္ ရလဒ္မ်ားသည္ ႏွစ္ဖက္နစ္နာမႈ မ်ားဆီသုိ႔သာ ဦးတည္သြား၏။

 ႏွစ္ဖက္မွ်၊ လွပေသာအေျဖ

ဒီမုိကေရစီ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ား တြင္ လုပ္ချပႆနာျဖစ္ေပၚလာသည့္ အခါ အနိမ့္ဆုံးလုပ္ခ၊ လစာျပဌာန္းေပး ျခင္း၊ ဥပေဒသတ္မွတ္ျခင္းကဲ့သုိ႔ စနစ္ က်ေသာ နည္းလမ္းမ်ား အသုံးျပဳေလ့ ရွိၾကသည္။ ထိုအေျခအေနမ်ိဳး မေပး ေသးသည့္ အခ်ိန္အခါမ်ဳိးတြင္ ႏွစ္ဖက္ ညိႇႏႈိင္းအေျဖရွာျခင္းသည္သာအေကာင္း ဆုံး အေျဖတစ္ခု ရႏုိင္ေပလိမ့္မည္။ အလုပ္ရွင္ႏွင့္ အလုပ္သမား ဆုိသည္မွာ ၿပိဳင္ဆုိင္ရမည့္သူမ်ား မဟုတ္၊ အတူ တြဲ ဖက္လက္တြဲရသည့္ သူမ်ားျဖစ္သည္။ နားလည္မႈ၊ ကုိယ္ခ်င္းစာစိတ္ျဖင့္ ႏွစ္ ဖက္ ညိႇႏႈိင္းႏုိင္ခဲ့လွ်င္ ႏွစ္ဖက္ဒုကၡ သက္သာေရး၊ အေထာက္အကူ ရလာ ႏုိင္သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ မစြမ္းေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ ပါလွ်င္သက္ဆုိင္ရာဌာနမ်ားမွ တာ၀န္ ရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ ဥပေဒ အေၾကာင္း တရားမ်ားအရ ေျဖရွင္းေပးမႈကုိ လက္ခံ ဖုိ႔လုိမည္။ ႏွစ္ဖက္ဒုကၡေၾကာကုိ ျဖတ္ ႏုိင္ေရး တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္း စဥ္း စားဖုိ႔ လုိမည္ျဖစ္သည္။ 

www.yoyarlay.com/index.php/bo