ေနမင္းေပၚက မုန္တိုင္းမ်ားနဲ႔ ကမၻာႀကီးအား ရိုက္ခတ္မွဳ

၂၀၁၁ ဒီဇင္ဘာလနဲ႔ ၂၀၁၂ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းအတြင္း ေဆာင္းတြင္းပိုင္းမွာ ခါတိုင္းႏွစ္ေတြလို ႏွင္းမုန္တိုင္း ႀကီးႀကီးမားမား မႀကံဳခဲ့ရသလို ကမၻာအႏွံ႕မွာ ခါတိုင္းထက္ ပိုၿပီး ပူေႏြးေနတာကို သတိထားမိၾကမွာပါ။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွာ ကမၻာႀကီးမ်ား ပ်က္စီးေလမလား၊ ဥကၠာပ်ံတခုခုက ကမၻာႀကီးကို ၀င္တိုက္ေလမလား ဆိုတဲ့ ေျပာဆိုသံေတြလည္း ၾကားခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ မာယာတို႔ရဲ့ ျပကၡဒိန္ဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ကုန္ဆံုးတယ္လို႔ ယူဆတာေတြ ရွိေနေလေတာ့ ကမၻာႀကီးေပၚက ဒိုင္ႏိုေဆာေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားတဲ့အျဖစ္မ်ိဳးေတြ ထပ္ၿပီးေတာ့မ်ား ျဖစ္ေလမလားဆိုတဲ့ ေတြးေတာ သံုးသပ္မွဳေတြ၊ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ေျပာဆိုမွဳေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ထြက္ေပၚခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ဒီလိုနဲ႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း မေရာက္လာမီ၊ ၂၀၁၁ ဒီဇင္ဘာလပိုင္းကတည္းက ကမၻာ့အပူခ်ိန္ ပိုမို ပူေႏြးလာတာေၾကာင့္ သို႔ေလာ သို႔ေလာ ေတြးသူေတြလည္း ေတြးေနၾကဦးမွာ မလြဲပါဘူး။ကမၻာႀကီးေပၚကို ေရာက္လာႏိုင္မလားလို႔ ေတြးပူခဲ့တဲ့ ကုန္တင္ကားငယ္တစီးအရြယ္ ဥကၠာပ်ံတခုကေတာ့ ကမၻာႀကီးနဲ႔ လမင္းတို႔ရဲ့ၾကားကေန ျဖတ္သန္းသြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း အာကာသထဲက ေျပာင္းလဲမွဳေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနသူမ်ားက လြန္ခဲ့တဲ့လမ်ားအတြင္း သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ဥကၠာပ်ံ ျဖတ္သန္းသြားမွဳက ကမၻာေျမျပင္နဲ႔ အာကာသထဲက ၿဂိဳဟ္တုေတြကို တစံုတရာ ထိခုိက္မွဳ မျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ ၁၁ ႏွစ္တခါ ျဖစ္တတ္ေနတဲ့ ေနမင္းမုန္တိုင္း (Solar Storm) ေတြရဲ့ အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ ၂၀၁၁ ဒီဇင္ဘာလအတြင္းကေန အခုခ်ိန္အထိ ကမၻာႀကီးကို ရိုက္ခတ္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနစၾကာ၀ဠာ ဗဟိုျပဳ လည္ပတ္ေနတဲ့ ေနမင္းဟာ ၁၁ ႏွစ္မွာတခါ သာမာန္ထက္ ပိုမိုတဲ့ ေပါက္ကြဲမွဳေတြ ျဖစ္တတ္ၿပီး အဲဒီ ေပါက္ကြဲမွဳက လြင့္စင္လာတဲ့ အပိုင္းအစေတြဟာ ေနမင္းကေန ၉၃ မီလ်ံမိုင္ အကြာအေ၀းမွာ တည္ရွိတဲ့ ကမၻာႀကီးဆီကို တနာရီလွ်င္ ၄ မီလ်ံမုိင္ႏွဳန္းနဲ႔ ေရာက္ရွိလာေလ့ရွိပါတယ္။ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔၀န္းက်င္းက ျဖစ္ပြားတဲ့ ေနမင္းေပၚက မုန္တိုင္းဟာ မိုင္ ငါးသိန္းေက်ာ္ အျမင့္ရွိၿပီး မီးေတာင္ေပါက္ကြဲမွဳထက္ အဆေပါင္း ဆယ္သန္းေက်ာ္ထက္ ႀကီးမားပါတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္ပ်က္ေနမွဳေတြကို အေမရိကန္ အာကာသ ရာသီဥတု ခန္႔မွန္းေရး ဗဟိုဌာနကအၿမဲ ေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီး သတိေပးခ်က္ေတြကို အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ ထုတ္ျပန္ေပးေနပါတယ္။ေနမင္းမုန္တိုင္း ျဖစ္ေပၚၿပီးတဲ့အခါ မုန္တိုင္းက လြင့္ထြက္လာတဲ့ စီအမ္အီး (CME) လို႔ ေခၚတဲ့ ကိုရိုနယ္လ္ အပိုင္းအစမ်ား လြင့္ထြက္မွဳ (Coronal Mass Ejection) ဟာ ကမၻာႀကီးရဲ့ သံလိုက္စက္၀န္းကို ထိခိုက္မွဳ ရွိသလို ထြက္ေပၚလာတဲ့ ေရာင္ျခည္ျပန္႔မွဳကလည္း အာကာသယာဥ္ေတြနဲ႔ အာကာသယာဥ္မွဴးေတြအတြက္ အႏၱရာယ္ မ်ားလွပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေလေၾကာင္းျပစနစ္ေတြ၊ ဂ်ီပီအက္စ္ (GPS) ေခၚတဲ့ လမ္းညႊန္စနစ္ေတြ၊ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားေပးမွဳစနစ္ေတြကိုလည္း ထိခိုက္တတ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဲဒီလို ေနမင္းမုန္တိုင္း ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိတဲ့အခါတိုင္း ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြက ေလယာဥ္ခရီးစဥ္ေတြ ရပ္ဆိုင္းတာ၊ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္း ပ်ံသန္းတာေတြ ျပဳလုပ္ၾကသလို လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားေပးမွဳစနစ္ေတြကိုလည္း အၿမဲ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကရပါတယ္။ ေအာ္ရိုရာ (Aurora) လို႔ေခၚတဲ့ ကမၻာ့ ေျမာက္၀န္ရိုးစြန္းဘက္က ေရာင္စဥ္တန္းေတြ လွပစြာ ေတာက္ပမွဳကို ေကာင္းကင္ယံမွာ ရံဖန္ရံခါ ေတြ႕ေလ့ေတြ႕ထ ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ေနမင္းမုန္တိုင္း ျဖစ္ေပၚၿပီးတိုင္းမွာ ကမၻာ့ေနရာတခ်ိဳ႕ကေန ေအာ္ရိုရာ (Aurora) လို႔ေခၚတဲ့ ကမၻာ့ ေျမာက္၀န္ရိုးစြန္းဘက္က ေရာင္စဥ္တန္းေတြ လွပစြာ ေတာက္ပမွဳကို အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာေအာင္ ျမင္ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ေနမင္းမုန္တိုင္း ျဖစ္ေပၚတိုင္း ကမၻာ့သံလိုက္စက္ကြင္းကို ထိခိုက္ေစတဲ့ ဘူမိသံလိုက္မုန္တိုင္း (Geomagnetic Storm) ေတြလည္း ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ ကမၻာႀကီးအေနနဲ႔ ကံေကာင္းတာတခုက သူနဲ႔ နီးစပ္ေနတဲ့ ၿဂိဳဟ္ေတြရဲ့ ဆြဲအားေၾကာင့္ ေနမင္းမုန္တိုင္းရဲ့ ဒဏ္ကို ဆိုးဆိုးရြားရြား ႀကံဳေတြ႕ရေလ့ေတာ့ မရွိခဲ့ပါဘူး။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ အခုလို ၁၁ ႏွစ္တခါ ႀကီးႀကီးမားမား ျဖစ္တတ္တဲ့ ေနမင္းမုန္တိုင္းရဲ့ ျပင္အားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာပညာရွင္ေတြအေနနဲ႔ ႀကိိဳတင္ တြက္ခ်က္ ခန္႔မွန္းမွဳေတြ ျပဳလုပ္ေနၾကသလို ျဖစ္ပ်က္လာတဲ့အခ်ိန္မွာလည္း သတင္းထုတ္ျပန္မွဳေတြ အၿမဲ ျပဳလုပ္ေနၿပီး ကမၻာႀကီး ပံုမွန္ သက္၀င္ လွဳပ္ရွားေနဖို႔ သတိေပးခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ေနပါတယ္။ ဒီကေန႔ မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ ေနမင္းမုန္တိုင္းရဲ့ဒဏ္ကို ကမၻာႀကီးအေနနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕ရဖို႔ ရွိေနၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလနဲ႔ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔၀န္းက်င္က ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ မုန္တိုင္းထက္ေတာ့ အေတာ္ေလး အားေပ်ာ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

သတင္း ေဆာင္းပါး - ေနမင္းေပၚက မုန္တိုင္းမ်ားနဲ႔ ကမၻာႀကီးအား ရိုက္ခတ္မွဳ - Mar 11 2012 05:31   http://www.burmatoday.net/news.