ေခတ္ သစ္ ထန္း တက္ သ မား

ေႏြအညာသည္ အလြန္ပူသည္။ ရန္ကုန္-မႏၲေလး လမ္းသစ္ႀကီးေပၚမွ ေမာင္းႏွင္လာေသာ ကားေပၚတြင္ ပူျပင္းေသာေလကုိ ႐ႈ႐ႈိက္ရင္း လမ္းေဘး၀ဲယာမွ ျမင္ကြင္းမ်ားဆီ စီးေျမာေနသည္။ မိတၳီလာ-ေက်ာက္ပန္းေတာင္း လမ္းေပၚသုိ႔ ခ်ိဳး၀င္လုိက္သည္ႏွင့္ အညာ၏ မူပုိင္ပံုရိပ္မ်ားက ေစာင့္ႀကိဳေနသည္။

မိ႐ိုးဖလာ အသက္ေမြးမႈတခုအျဖစ္ ေခတ္သစ္ ထန္းတက္သမားမ်ား ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္ (ဓာတ္ပံု - ေနေရာင္/ဧရာဝတီ)

ပူျပင္းေသာ ေနေရာင္ျခည္ေအာက္မွ ဖုန္တလိမ္းလိမ္း ေရာစပ္ေနေသာ ျမင္ကြင္းတြင္ လုပ္ငန္းခြင္၀င္ေနၾကေသာ အညာသူအညာသား ေတာသူေတာင္သားမ်ားစြာကို ျမင္ေတြ႔ရသည္။ တခ်ဳိ႕က ႏြားလွည္းေမာင္းရင္း၊ တခ်ဳိ႕က တ႐ုတ္လုပ္ ဆုိင္ကယ္ေမာင္းရင္း၊ တခ်ဳိ႕က ေထာ္လာဂ်ီကုိ ေမာင္းႏွင္ရင္း လုပ္ငန္းခြင္အသီးသီးတြင္ ျမင္ရသည္။

တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲလာသည့္ ျမင္ကြင္းမ်ားစြာထဲတြင္ ထုိးထုိးေထာင္ေထာင္ ထြက္ေနေသာ ထန္းပင္အစုအဖြဲ႔မ်ားကလည္း စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းလွသည္။ ျမန္မာေတြ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ ထန္းရည္ခ်ဳိ၊ ထန္းရည္ခါး၊ ျမန္မာအိမ္တုိင္း ဝယ္ယူသံုးေဆာင္ေလ့ရွိသည့္ ထန္းလ်က္၊ ေအးျမေသာ ေဆာင္းရာသီတြင္ မီးလႈံရင္း စားၾကသည့္ ထန္းျမစ္ စသည္တုိ႔ေၾကာင့္ ထန္းပင္တပင္လံုးတြင္ ပစ္ရက္စရာမရွိဟု ေျပာၾကသည္။

ေက်ာက္ပန္းေတာင္း-ေညာင္ဦးလမ္းေပၚ၊ ေညာင္ဦးႏွင့္ ၁၇ မုိင္အကြာရွိ ထန္းေတာမွ အဘေရႊက “ထန္းပင္က ထြက္သမွ်ကေတာ့ လႊင့္ပစ္စရာကို မရွိပါဘူး။ ထန္းရြက္ထန္းလက္ေတြကုိ အဘတုိ႔ဆီမွာ အိမ္မုိး၊ တဲမုိးၾကတယ္။ ထန္းသီးေျခာက္ကုိ ခြဲၿပီး ထန္းမႈတ္လုပ္တယ္။ ထန္းဖုိက ထန္းႏုိ႔ေျခာက္ကုိ ျပာခ်ၿပီး ကေလးအနာေပါက္ရင္ ေဆးထည့္လုိ႔ရတယ္။ ထန္းလက္မွာလည္း လူသံုးကုန္ပစၥည္းျဖစ္တဲ့ ကုလားထုိင္ေတြဘာေတြ လုပ္လုိ႔ရတယ္။ ေနာက္ အသံုးတည့္တာေတြလဲ အမ်ားႀကီးရွိေသးတယ္” ဟု ရွင္းျပသည္။

“ထန္းပင္ကေတာ့ ထန္းဖုိပင္ရယ္ ထန္းမပင္ရယ္ဆုိၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိတယ္။ ထန္းရည္က ပံုမွန္ ၈ လေလာက္ ထြက္တယ္။ ထန္းဖုိရာသီက တပုိ႔တြဲလကေန ကဆုန္၊ နယုန္အထိပဲ။ ထန္းမကေတာ့ တန္းခူးကေန တန္ေဆာင္မုန္းအထိ ထြက္တယ္ဗ်” ဟု အဘေရႊက ဆိုသည္။

အညာေႏြေနပူႏွင့္ ထန္းရည္ကား အလြန္လုိက္ဖက္သည္။ ထန္းရည္ေသာက္သူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ထန္းပင္ေျခရင္းတြင္ ထန္းလက္ဖ်ာခင္းၿပီး ထန္းပင္ေပၚမွ ထန္းတက္သမားခ်လာေသာ ပင္က်ရည္ကုိ အလြန္ႏွစ္သက္ၾကသည္။

ပင္က်ရည္ ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အဘေရႊ၏ သားျဖစ္သူ ကုိေမာင္ၿပံဳးက အထက္အညာႏွင့္ ေအာက္အရပ္ အသံုးအႏႈန္း ကြဲျပားပံုကို ေျပာျပသည္။

“က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ ပင္က်ရည္ဆုိတာ မရွိဘူးဗ်။ အဲဒီဟာက ေအာက္ပုိင္း ရန္ကုန္ဘက္ပုိင္းေတြက ထြက္လာတဲ့ အသံုးအႏႈန္းပါ။ က်ေနာ္တုိ႔ ေဒသမွာေတာ့ ထန္းပင္ေပၚက ခ်လာတဲ့ ထန္းရည္ခ်ိဳကုိ ထန္းရည္ခါး ျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ ေျမေပၚေရာက္မွပဲ အခ်ဥ္ေဖာက္ၾကတာ။ အခ်ဥ္ေဖာက္တယ္ဆုိတာကလည္း ေကာက္ညွင္းကုိ ေလွာ္ၿပီးေထာင္းလုိ႔ရတဲ့ အနယ္နဲ႔ အခ်ဥ္ေဖာက္တာ။ အဲဒီလုိ အခ်ဥ္ေဖာက္ၿပီး ၂၄ နာရီၾကာမွ အခါးျဖစ္တာပါ။ လံုး၀မက်ေသးခင္ ေအာက္က ပြက္ပြက္ ပြက္ပြက္နဲ႔ နည္းနည္းေလးပြက္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ လွယ္ၿပီးေသာက္ရင္ အဲ့ဒါကုိ ပုဇြန္ဆိတ္ခုန္လုိ႔ ေခၚတယ္ဗ်။ သူက မခါးဘူး၊ အခ်ဳိဓာတ္ပါတယ္။ ခ်ဳိျပင္းေပါ့။ မူးတယ္။ အဲဒီ ပြက္ပြက္ ပြက္ပြက္ျဖစ္ေနတဲ့ အျမွဳပ္ေတြ ၿငိမ္သြားၿပီဆုိရင္ ထန္းရည္က ေကာင္းကင္မုိးျပာေရာင္ လဲ့လဲ့ေလးျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လွယ္ေသာက္ရင္ အဲ့ဒါကုိ ဒီေဒသမွာ ငွက္ခါးေတာင္လုိ႔ ေခၚတယ္။ အဲဒါမွ ထန္းရည္ခါးအစစ္” ဟု ကိုေမာင္ၿပံဳးက ရွင္းျပသည္။

အညာေဒသမွ ေခတ္သစ္ ထန္းတက္သမား (ဓာတ္ပံု - ေနရာင္/ဧရာဝတီ)

“ပင္က်ေရဆုိတာလဲဗ်ာ၊ ထန္းရည္ကုိ အခ်ဥ္ေဖာက္တဲ့ အုိးကုိ ထန္းရည္စက္ေလးေတြက်တဲ့ ထန္းစေအာက္မွာ ခံထားၿပီး ထန္းပင္ေပၚမွာတင္ အခ်ဥ္ေဖာက္လုိက္တာပဲဗ်။ ထန္းရည္က တစက္ခ်င္းက်ေနေတာ့ က်တ့ဲအခ်ိန္မွာ ေဖာက္ၿပီးသား ျဖစ္သြားတာေပါ့ဗ်ာ” ဟု ဆက္လက္ရွင္းျပပါသည္။

ေညာင္ရမ္းေခတ္ ဝန္ႀကီးပေဒသရာဇာ တ်ာခ်င္းတြင္ ထန္းတက္သမားတို႔ ဘဝကို “ေႏြဦးကာလ၊ ျမဴထေသာခါ၊ ရင္းေထာင္ရင္းဆြဲ၊ ေဆာင္ၿမဲအိုးလြယ္ကာ၊ ဓားႏွီးထက္စြာ၊ ခါးမွာခ်ပ္လ်က္၊ ထန္းပြင့္ထန္းခိုင္၊ ရႊန္းၿမိဳင္ၿမိဳင္၊ ကလုိင္သာလြယ္လို႔ တက္သည္ႏွင့္ေလး” ဆိုၿပီး ဖြဲ႔ခဲ့သည္။ ယခုေခတ္ ထန္းတက္သမားေတြ ဘဝကသည္လည္း ဘာမ်ားထူးျခားပါသနည္း။

ဤထန္းေတာတြင္ ကုိေမာင္ၿပံဳးကုိယ္တုိင္ ၈ တန္းေက်ာင္းသား အရြယ္ကတည္းက ထန္းတက္ခဲ့သည္။ ယခုလက္ရွိ ဓာတုေဗဒ အဓိကႏွင့္ သိပၸံဘြဲ႔ရထားေသာ္လည္း မိဘလက္ငုတ္လက္ရင္းျဖစ္ေသာ ထန္းအလုပ္ကုိပဲ ဆက္လက္လုပ္ကုိင္ေနသည္ဟု သိရသည္။ ထန္းေတာအတြင္းမွာပင္ ထန္းရည္ဆုိင္ေလးကုိ ေဆာက္လုပ္ထားသည္။ က်ယ္၀န္းၿပီး သပ္ရပ္လွသည့္ ဆုိင္ကေလးကုိ ထန္းပင္မွထြက္သည့္ ထန္းပစၥည္းမ်ားျဖင့္ ျပင္ဆင္ထားသည္။

“ဆုိင္ဖြင့္တာေတာ့ ၁၃ ႏွစ္ေလာက္ရွိၿပီ။ ဒီဆုိင္ မဖြင့္ခင္တုန္းကထိ ဆင္းဆင္းရဲရဲနဲ႔ ေနခဲ့ရတာပဲ။ ဒီဆုိင္ေလး ဖြင့္ကာစကလည္း ႐ုန္းကန္ရတာပဲ။ ေနာက္မွ တျဖည္းျဖည္း အဆင္ေျပလာတာ။ အဘမွာက ကေလး ၅ ေယာက္ရွိတယ္။ ၄ ေယာက္က ဘြဲ႔ရသြားၿပီ။ ေက်ာင္းသားစရိတ္နဲ႔ မိသားစုစရိတ္က ဒီဆုိင္ေလးေၾကာင့္ပဲ အဆင္ေျပေနတာ” ဟု အဘေရႊက ဆုိင္နံရံတြင္ ခ်ိတ္ဆြဲထားသည့္ သားသမီးမ်ား၏ ဘြဲ႔ဓာတ္ပံုမ်ားကုိ ၾကည့္ရင္းေျပာသည္။

ကိုေမာင္ၿပံဳးက မိသားစု တႏိုင္တပိုင္း ထန္းလုပ္ငန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ “ဒီဆုိင္မွာ ခင္းထားတဲ့ ထန္းလ်က္၊ ထန္းအရက္ (ႏွစ္စက္ရည္) ေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ကုိယ္တုိင္ပဲ လုပ္ပါတယ္။ ထန္းရည္တျမဴဆုိရင္ ထန္းလ်က္က ၂၀ သားကေန ၂၅ က်ပ္သားအထိရတယ္။ အဲဒီက ထြက္လာတဲ့ထန္းလ်က္က ထန္းရည္ေကာင္းရင္ နည္းနည္းျဖဴတယ္။ ပံုမွန္ကေတာ့ ထန္းလ်က္က အညိဳေရာင္ပဲ။ ျဖဴစြတ္ေနတာ လုိခ်င္ရင္ေတာ့ ခၽြတ္ေဆးနဲ႔ ခၽြတ္ရတယ္။ ပြဲ႐ံုေတြက ျဖဴမွ ႀကိဳက္တယ္။ ေစ်းေကာင္းေပးတယ္” ဟု ရွင္းျပသည္။

ထန္းလ်က္တခ်ိဳ႕ကို ရန္ကုန္သို႔ တိုက္႐ိုက္ ပို႔ေၾကာင္း၊ တခ်ိဳ႕ကို ရြားအနီး ပြဲ႐ံုးမ်ားသို႔ ပို႔ေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္က နယ္ထက္ ေကာက္ေစ်း ၁၅၀ ခန္႔ ပိုရေၾကာင္း သိရသည္။

“က်ေနာ္တုိ႔ ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ ဖက္ေတာင္းနဲ႔ ပုိ႔တာေပါ့။ အခုေတာ့ ဂ်ပ္ဖာနဲ႔ ျဖစ္သြားၿပီ။ ပြဲ႐ံုေတြကေတာ့ ထန္းေတာင္သူရွိတဲ့ ရြာတုိင္းမွာရွိတယ္” ဟု ကိုေမာင္ၿပံဳးက ဆိုသည္။

“အဘဆုိင္မွာေတာ့ ခၽြတ္ေဆးနဲ႔ ခၽြတ္ထားတဲ့ ထန္းလ်က္ေတြ မေရာင္းဘူး။ သဘာ၀ထန္းလ်က္၊ ဇီးထန္းလ်က္ေတြပဲ ေရာင္းတယ္။ သဘာ၀ထက္ ဘယ္ဟာက ပုိေကာင္းမလဲဗ်ာ … ေနာ” ဟု အဘေရႊက ၀င္ေျပာသည္။

ႏွစ္စက္ရည္ဆုိသည့္ တံဆိပ္မ်ားကပ္ထားေသာ ပုလင္းမ်ားအေၾကာင္း ေမးၾကည့္ရာ “ထန္းအရက္ပါပဲ။ ထန္းလ်က္ကုိ အရည္ျဖစ္ေအာင္ မီးဖုိေပၚမွာ ျပန္ေဖ်ာ္ၿပီး ေကာက္ညွင္းေလွာ္ေထာင္းထားတဲ့ အရည္ထည့္ၿပီးရင္ အရက္ခ်က္တယ္။ အဲဒီ အရက္ခ်က္ေတာ့ ပုလင္းထဲကုိ အစက္ေလးေတြ တစက္ခ်င္းက်တယ္။ ခ်က္ထားတာကုန္သြားရင္ တစက္ခ်င္းက်ထားတဲ့ အရက္ကုိ ေနာက္တခါ ထပ္ခ်က္တယ္။ တစက္ခ်င္းပဲ ထပ္က်တယ္။ အဲဒီလုိ ႏွစ္ခါျပန္က်တဲ့ အရည္မုိ႔လုိ႔ ႏွစ္စက္ရည္လုိ႔ ေခၚတာပါ” ဟု ကိုေမာင္ၿပံဳးက ရွင္းျပသည္။

ေစ်းႏႈန္းကုိေမးၾကည့္ေတာ့ တစ္လံုးကုိ ၆၀၀၀ က်ပ္ဟု သိရသည္။

ညေနပုိင္း ထန္းပင္တက္ဖုိ႔အတြက္ ကုိေမာင္ၿပံဳး စတင္ျပင္ဆင္ေနသည္။ ထန္းသမားေတြက ထန္းပင္ကုိ မနက္တႀကိမ္၊ ညေနတႀကိမ္တက္ၾကၿပီး တန္းခူးလထဲေရာက္လွ်င္ ေန႔ခင္းဘက္၌ ထန္းျပင္ရန္ တႀကိမ္တက္ရသည္ဟု သိရသည္။

သားျဖစ္သူ ေမာင္ၿပံဳး ထန္းပင္တက္သည္ကုိ ၾကည့္ရင္း အဘေရႊက “ထန္းပင္တက္ရတာလည္း အသက္ကုိ ဖက္နဲ႔ထုပ္ၿပီး တက္ရတာ။ အဘတသက္မွာ ထန္းပင္ေပၚက ျပဳတ္က်ၿပီး ေသသြားတဲ့ ထန္းသမားေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႔ဖူးတယ္။ တခ်ဳိ႕မ်ားဆုိ မိသားစုက ရြာထဲအလုပ္သြားလုပ္ၾက၊ ျပန္လာတဲ့အခ်ိန္ အေဖႀကီးက ထန္းပင္ေပၚက ျပဳတ္က်ၿပီး ေသေနတာေတြ႔ရတယ္။ ျပဳတ္က်လုိ႔ကေတာ့ ေသရင္ေသပဲ၊မေသလုိ႔ ဒုကၡိတျဖစ္လုိ႔ကေတာ့ က်န္တဲ့မိသားစုမွာ ဒုကၡေရာက္ကေရာ။ ေဆးကုဖုိ႔က ေငြမရွိနဲ႔ ဆုိေတာ့ …။ ဒါေၾကာင့္ ထန္းသမားေတြအကုန္လံုးက ထန္းပင္ေပၚက ျပဳတ္က်ၿပီဆုိရင္ တခါထဲေသဖုိ႔ ဆုေတာင္းၾကတယ္” ထန္းတက္သမားတို႔ အသက္ႏွင့္ ရင္းရပံုကို ေျပာျပသည္။

“ထန္းပင္ေတြကလဲ အဘရဲ႕ အဘုိးအေဘးေတြရဲ႕ အေမြဆုိေတာ့ အဘလက္ထဲ ေရာက္ေတာ့လည္း ဒီထန္းအလုပ္ပဲ လုပ္ခဲ့ရတယ္။ အခု အဘရဲ႕ သားေတြကိုလည္း ဒီထန္းပင္ေတြပဲ အေမြေပးစရာရွိတယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ လူငယ္ေလးေတြ ပညာေတြတတ္ၾကလ်က္နဲ႔ ထန္းပင္ေပၚ မတက္ေစခ်င္ဘူး။ သူတုိ႔က တက္လူေတြေလ။ သူတုိ႔ေလးေတြ ထန္းပင္ေပၚတက္ေနတာ ေတြ႔ရေတာ့ အဘ စိတ္မေကာင္းဘူး” ဟု အဘေရႊက မ်က္ရည္စို႔လ်က္ ေျပာသည္။

အဘေျပာျပေနတဲ့ စကားေတြကုိ ဒီထန္းပင္ေတြ ၾကားသြားရင္ အဘေရႊကုိမ်ား စိတ္ဆုိးသြားမလားဟု ေတြးမိသည္။

ထန္းပင္တပင္သည္ တန္ဖုိးႀကီးလွသည္။ မိသားစုစား၀တ္ေနေရးအတြက္ ထန္းပင္တက္ေနရေသာ ထန္းတက္သမားေတြ၏ အသက္ကလည္း ပုိ၍ ပုိ၍ တန္ဖုိးႀကီးလွသည္ မဟုတ္ပါေလာ။ 

burma.irrawaddy.org/archives/10534